Wat betekent de verkiezingsuitslag?

De verschillen in de verkiezingsuitslag van dit jaar ten opzichte van vier jaar geleden zijn minimaal. Ga maar na: 2 partijen winnen een zetel (SP en TEL), 2 partijen verliezen een zetel (DDB en Partij Oerlemans). De andere drie partijen behouden hetzelfde zetelaantal als dat ze hadden: CDA, VVD en Hart voor Veghel.

Toch kan de uitslag wel degelijk consequenties hebben.

De afgelopen vier jaar vormden DDB, CDA en Hart voor Veghel samen de coalitie. Het is maar sterk de vraag of dezelfde coalitie terugkeert. Twintig jaar geleden op rij nam DDB als grootste partij het voortouw in de onderhandelingen, deze keer mag het CDA dat doen. En wil die partij wel verder met het DDB?

In het DDB kamp hebben ze daar hun twijfels over. In de kern Veghel klonk afgelopen jaren steeds vaker onvree over het gevoel dat het werd geregeerd door de dorpen; een gevoel dat door verschillende politieke partijen werd gevoed. En hoewel de opkomst en uitslag die gevoelens niet bevestigen, is het voor te stellen dat CDA wel degelijk gehoor geeft aan die onderbuikgevoelens en haar huidige coalitiegenoot eens wil laten ervaren wat het is om oppositie te voeren.

Daar komt bij dat er een dossier ligt waarin CDA en DDB lijnrecht tegenover elkaar staan: de zuidelijke ontsluitingsweg. Waar alle partijen de afgelopen maanden openlijk op zijn minst zijn gaan twijfelen over het belang van die weg, heeft DDB de poot stijf gehouden: die weg moet er komen. Nu het CDA de grootste is geworden, is de vraag hoe ver DDB gaat om op het pluche te blijven.

Bovendien: er zijn volop alternatieven voor een coalitie zonder DDB.

Hart voor Veghel bijvoorbeeld zou wel eens heel sterk genegen kunnen zij om met de SP in zee te gaan. De komende jaren worden er vanuit de centrale overheid veel zorgtaken op het bord van de lokale overheid neergelegd. Dan is het belangrijk dat de coalitie een sociaal karakter heeft, zo klinken geluiden binnen Hart voor Veghel, dat zelf landelijk sympathiseert met PvdA en D66.

Ook VVD, dat gehoopt of misschien zelfs wel verwacht had dat het een zetel zou stijgen maar op 3 bleef steken, zegt klaar te zijn voor een rol in de coalitie. Met Hart voor Veghel op links, CDA in het midden en VVD op rechts zou dat een kleurrijke coalitie kunnen opleveren. Tot slot is op papier ook een coalitie zonder Hart voor Veghel nog denkbaar: CDA, DDB en VVD bijvoorbeeld.

De algehele verwachting is in ieder geval dat de partijen er redelijk snel uit zullen zijn. CDA heeft in ieder geval al aangegeven dit weekend nog de onderhandelingen te willen starten om binnen twee weken de nieuwe coalitie te kunnen presenteren.